Het Amsterdamse Bos is de recreatieve oogappel van Amstelveen en Amsterdam. Met maar liefst 1.000 hectare aan bomen, waterpartijen, glooiende landschappen en grasland is het een oase tussen de drukke steden. En de steden worden steeds drukker. Het Bos ook. Maar toch lijkt het Bos daar weinig last van te hebben…
Vaak gaan populaire plekken ten onder aan hun eigen succes. Denk aan een kleinschalig festival dat eerst intiem en bijzonder is, maar dat na de ontdekking van het grote publiek ontploft en gebonden is aan 100 nieuwe regels. Weg intimiteit. Of het Vondelpark, waar je in op een mooie zomerdag over de hoofden kunt lopen en je ‘s avonds geen gras meer ziet van alle afval dat mensen achterlaten. Het Amsterdamse Bos ontvang jaarlijks inmiddels zo’n 6,5 miljoen bezoekers en toch blijft het ‘gewoon het Amsterdamse Bos’.
Hoe kan het toch dat er in dit bos géén 100 regels gelden en al die bezoekers zich toch netjes gedragen? Wie kan er beter antwoord geven op deze vraag dan Olav Martens, die niet alleen al 30 jaar boswachter van het Bos is, maar er vroeger als kind al regelmatig kwam en er nu zelfs woont!
Juffrouw van het Bos
“Jakoba Mulder, oftewel Juffrouw van het Bos, bedacht het ontwerp van het Amsterdamse Bos ruim 85 jaar geleden. Zij heeft een vooruitstrevende blik gehad, want haar ontwerp werkt vandaag de dag nog steeds perfect”, begint Martens.
“De grote heuvel, waar vanaf je prachtig uitzicht hebt over het Bos of de Grote Speelweide waar heerlijk gesport kan worden. De waterpartijen die verkoeling brengen in de warme zomers; vandaag de dag zouden we het niet beter kunnen ontwerpen”, zo luidt zijn conclusie.
Drukte verspreidt zich
Toch neemt ook hier de drukte toe. “Natuurlijk maken steeds meer mensen gebruik van het Bos. Vroeger werd er op mooie dagen gerecreëerd van 10 tot 16.00 uur en daarna ging iedereen naar huis om te eten. Nu wordt er ’s ochtends vroeg al gesport door sportclubjes en ’s avonds wordt er gebarbecued door hele families. Als boswachters hebben we daar in de loop van de jaren onze werktijden ook wel op aangepast.”
Maar dat lijkt wel bijna het enige. Voor de rest is het credo van het beheer van het Bos nog steeds: iedereen moet lekker komen en gaan waar en wanneer hij of zij wil. “Wij zorgen altijd dat het Bos schoon en opgeruimd is. Als we ergens meer drukte verwachten, zorgen we ook voor meer afvalbakken. Ik weet niet of het door ons beleid komt, maar feit is dat mensen hier hun rotzooi gewoon opruimen. Natuurlijk vind je wel eens wat, maar over het algemeen, wordt alles altijd netjes achtergelaten”, vertelt Martens met enige trots.
Barbecueën en verjaardagsfeestjes
Zo mag je in het Amsterdamse Bos nog altijd vrij barbecueën (mits je geen schroeiplekken achterlaat), mag je kleinschalige verjaardagfeestjes organiseren en mogen honden nog altijd bijna overal los. Best heel liberaal voor zo’n drukbezochte plek. “Ja en dat willen we ook zo houden. Het Bos moet een plek blijven van iedereen. Dat betekent wel dat mensen rekening moeten houden met elkaar. Dus hondeneigenaren moeten hun hond onder appèl hebben, anders mag hij niet loslopen. Fietsers moeten rekening houden met trimmers en vice versa. Uiteindelijk gaat het vrijwel altijd goed. Ondanks de toenemende drukte.”
Toch blijft ook het Amsterdamse Bos meegaan met zijn tijd. “We zijn een ‘Bosplan; Stadsbos van de toekomst’ aan het samenstellen met gemeenten, ondernemers en gebruikers. Dat betekent niet dat het Bos volledig op de schop gaat, maar we staan wel open voor vernieuwing. Misschien is er wel een ondernemer met een ontzettende leuke aanwinst voor het Bos. Daar staan we de komende periode voor open”, vult de woordvoerster van het Amsterdamse Bos aan.
Wat is er allemaal te doen in het Bos?
AMSTERDAMSE BOSTHEATER
Het Bostheater is misschien wel de meest bijzondere attractie. In het originele ontwerp van Jakoba Mulder was al een openluchttheater ingetekend. Er werd ook wel gebruik gemaakt van de open locatie, maar incidenteel. Pas sinds 35 jaar heeft het Bostheater zijn eigen gezelschap en vinden er elk seizoen steevast voorstellingen plaats.
“Inmiddels is het Bostheater een producerend en ontvangend theater geworden. Behalve geproduceerd in samenwerking met gerenommeerde gezelschappen vindt er nu een veel uitgebreidere programmering plaats”, vertelt directeur Ingejan Ligthart Schenk.
“We bewaken wel de mystiek van de omgeving: elke voorstelling of elk optreden moet passen in dit theater. Het Bos is ons huis en dat moeten we respecteren.”
Deze zomer wordt de voorstelling De Drie Musketiers gespeeld, komt de kindervoorstelling ‘De waanzinnige boomhut van 13 verdiepingen’ aan bod en geeft André Kuipers aan het eind van het seizoen een lesje sterrenkijken.
WANDELEN
Er zijn maar liefst zes wandelroutes uitgestippeld door het Bos, waarvan er vier vrij toegankelijk zijn met de hond. Alle routes hebben hun eigen thema. Boswachter Martens vindt de Heuvelwandeling (6 km) nog altijd de mooiste. “Deze leidt je langs alle prachtige aspecten van het Bos”, zo belooft hij. Ter ere van het 85-jarig bestaan start deze zomer de Bijzondere Bomenroute, die je langs alle bijzondere bomen, waaronder ‘De oude dame’ (een oude kastanjeboom die er al stond vóór het Bos werd aangelegd), in het Bos leidt.
PICKNICKEN/BARBECUEËN
Overal in het Bos is toegestaan om te picknicken en te barbecueën. “Wel met gezond verstand uiteraard. Dus niet langs de bosrand en mensen mogen geen schade aan het Bos aanbrengen, dus er mogen geen schroeiplekken ontstaan”, verduidelijkt boswachter Martens.
DUURZAAM WILDPLUKKEN
Leer tijdens een workshop wat je allemaal uit het bos kunt eten en hoe je flora en fauna evengoed spaart.
PONT
Pak eens de pont naar het Bos vanuit Nieuw-West. Een heel andere manier van het Bos binnenkomen. Loop naar de Boswinkel en pak daar De Fluistervink, een elektrische rondvaartboot inclusief boswachter die je van alles vertelt over wat je onderweg tegenkomt.
ZELF VAREN
Door heel Noord-Holland zijn er verschillende roeiknooppunten en natuurlijk is er ook eentje in het Bos. Of je pakt zelf de kano of de waterfiets. “Het Bos vanaf het water geeft echt een andere beleving. Geloof mij: het is een aanrader”, aldus boswachter Martens.
Raadpleeg de zomerkalender van het Amsterdamse Bos. Wekelijks worden er allerlei leuke wandelingen, workshops of activiteiten (voor kinderen) georganiseerd waar je gratis of tegen kleine betaling aan kunt deelnemen.
Meer info via www.amsterdamsebos.nl en facebook.com/amsterdamsebos
Of ga langs bij De Boswinkel op de Bosbaanweg 5.